Czym jest kolonoskopia?
Kolonoskopia to rutynowe badanie endoskopowe odcinka dolnego przewodu pokarmowego, pomagające w wykryciu objawów raka jelita grubego, czy nieswoistego zapalenia jelit. Dzięki kolonoskopii można wystarczająco wcześnie wykryć nowotwór aby można było go leczyć. Dodatkowo w trakcie badania istnieje możliwość pobrania wycinków z błony śluzowej, usunięcia polipa czy tamowanie krwawienia.
Procedura obejmuje użycie elastycznej rurki do zbadania okrężnicy i odbytnicy pod kątem nieprawidłowości i guzów, które mogą być rakowe lub przedrakowe (jeszcze nie złośliwe). W tym artykule omówimy, dlaczego wykonywanie badań przesiewowych co 10 lat, począwszy od 50 roku życia (lub wcześniej, jeśli zaleci to lekarz) jest tak ważne oraz czy jest się czego bać?
To standardowy zabieg endoskopowy
Kolonoskopia to standardowy zabieg – ma on na celu sprawdzenie oznak raka okrężnicy lub innych zaburzeń, które wpływają na jelita, okrężnicę i odbytnicę. Test może również wykryć polipy, które są naroślami w wyściółce odbytnicy lub okrężnicy, które mogą przekształcić się w raka, jeśli nie są leczone.
Procedura polega na wprowadzeniu elastycznej rurki do odbytu, a następnie przejściu przez całe jelito grube (kątnicę), aż dotrze do jelita cienkiego. Lekarz użyje tej rurki do obejrzenia ściany jelita i usunięcia podejrzanych obszarów, takich jak polipy. Wszystkie wycinki są sprawdzane w laboratorium, aby móc wykluczyć czy posiada on komórki nowotworowe.
Pacjent otrzyma od lekarza gastrologa lub gastroenterologa środki przeczyszczające, aby mieć pewność, że podczas badania ściany jelit będą czyste i ich ocena będzie można. Przed badaniem należy także wprowadzić lekką dietę. Po wykonaniu kolonoskopii pacjent jest w stanie niemalże natychmiast udać się do domu. W przypadkach kiedy zabieg był wykonywany pod narkozą ogólną, wtedy pacjent potrzebuje średnio 2-3 godzin odpoczynku aby mógł opuścić placówkę medyczną.
Dlaczego kolonoskopia jest tak ważna?
To badanie może pomóc w wykryciu pewnych stanów, takich jak polipy i nowotwory, a także wrzodziejące zapalenie jelit (WZJG), czy nieswoiste zapalenie jelit – choroba Leśniowskiego-Crohna.
Wskazania do wykonania kolonoskopii to podejrzenie chorób jelit, konieczność ich leczenia bądź monitorowania. Na co mogą wskazywać takie objawy jak: bóle brzucha, krew w stolcu, niedokrwistość, zmiana rytmu wypróżnień. Dotyczy osób w wieku 50-65 lat, a dla osób z dodatnim wywiadem rodzinnym w kierunku raka j. grubego badanie wykonuje się od 40 roku życia.
Po zabiegu kolonoskopii
Po zabiegu zazwyczaj jesteś w stanie od razu wznowić swoje działania. Nie ma długotrwałych skutków ubocznych i nie ma długoterminowego ryzyka związanego z kolonoskopią. Pacjent także nie będzie odczuwał długotrwałego bólu ani dyskomfortu. Ból w okolicy brzucha może pojawić się tuż po kolonoskopii, jednak powinien on szybko minąć.
Podczas kolonoskopii nic nie poczujesz
Jeżeli idziesz na badanie okresowe to prawdopodobnie nic nie poczujesz. Badanie prowadzone jest przez doświadczonego lekarza, a podane środki znieczulające sprawią, że sam zabieg nie powinien być bolesny. Nie jest to jednak przyjemne badanie i podczas niego pacjentowi może towarzyszyć dziwne uczucie nienaturalnych ruchów w jelitach.
W niektórych uzasadnionych przypadkach, lekarz może zastosować znieczulenie ogólne. Pacjenci decydują się na to rozwiązanie, kiedy boją się badania, albo przebieg choroby jest na tyle poważny, że samo badanie może być niezwykle nieprzyjemne.
Przygotowanie do kolonoskopii. Wystarczy tylko pić.
Po pierwsze: Pacjent nie musi martwić się o przygotowanie. Przed zabiegiem należy wypić lek wraz z 1,5-3 litrów wody. Lekarz dokładnie poinstruuje ile należy wypić wody oraz w jakich odstępach czasu. Także poinformuje jaką dietę zastosować na parę dni przed badaniem.
Po drugie: Pacjent nie musi martwić się o sam przebieg badania. Rzadko dochodzi do komplikacji, a jeżeli do nich dojdzie to lekarz będzie w stanie szybko zareagować.
Wyniki kolonoskopii ochronią zdrowie
Lekarz po badaniu przekaże pacjentowi informację wraz ze zdjęciem ścian jelit. Poinformuje czy znalazł coś niepokojącego. Wycinki polipów zostaną przekazane do laboratorium i po około 3 tygodniach pacjent otrzyma informację, czy w pobranych wycinkach znaleziono komórki nowotworowe.
Co się stanie, jeśli mam raka jelita grubego?
W razie wykrycia raka jelita grubego leczenie zależeć będzie od tego jak daleko nowotwór się rozprzestrzenił, czy dotknął okoliczne ograny – wątrobę, nerki.
Leczenie może obejmować zabieg chirurgiczny (taki jak kolektomia), chemioterapię, radioterapię i/lub terapię biologiczną.
Kolonoskopia jest nie tylko dla starszych osób
Wbrew temu, co mogłeś słyszeć, kolonoskopia NIE jest przeznaczona tylko dla osób starszych. W rzeczywistości zaleca się, aby wszyscy dorośli poddawali się badaniom przesiewowym co 10 lat, począwszy od 50 roku życia. Jeśli jesteś młodszy i myślisz o poddaniu się badaniu przesiewowemu, nie denerwuj się! Młodsi dorośli nadal są narażeni na ryzyko zachorowania na raka jelita grubego (najczęstszy rodzaj raka przewodu pokarmowego) i ważne jest, aby wszyscy byli świadomi swoich czynników ryzyka, aby mogli podjąć kroki w celu ich zmniejszenia.
Jeśli zastanawiałeś się nad wykonaniem pierwszej kolonoskopii, ale nie umówiłeś się jeszcze na wizytę u lekarza, oto kilka powodów, dla których warto to zrobić:
1. Jeżeli masz w rodzinie kogoś z historią choroby – rakiem jelita
Jeśli masz rodzinną historię raka jelita grubego, szczególnie ważne jest, aby przejść badanie przesiewowe. Jeśli u Twojego rodzica lub rodzeństwa zdiagnozowano raka jelita grubego przed 60 rokiem życia, zapytaj swojego lekarza o test na zespół Lyncha (choroba genetyczna, która zwiększa prawdopodobieństwo rozwoju niektórych rodzajów guzów).
2. Kolonoskopia ratuje życie, badaj się co 10 lat
Kolonoskopia to standardowy test do wczesnego wykrywania raka jelita. Pomoże wykryć plipy – małe narośla, które rozwijają się w wyściółce błony śluzowej. Polipy mogą być początkowym stadium raka, dlatego regularne badanie się pomoże we wczesnym jego wykryciu i leczeniu.
Podsumowanie – kolonoskopia? To dla mnie!
Kolonoskopia to proste badanie, które może pomóc w prowadzeniu zdrowszego życia. To standardowy test i nie ma trwałych efektów. Podczas zabiegu również nic nie poczujesz; wszystko, co musisz zrobić, to stosować lekką dietę, pić dużo płynów, a na dzień przed badaniem, nie jeść (dokładne zalecenia poda lekarz w oparciu o leki oczyszczające, które zaleci). Twoje wyniki pomogą również chronić Twoje zdrowie, wyłapując potencjalne problemy na wczesnym etapie, dzięki czemu w razie potrzeby łatwiej je będzie można wyleczyć
Wczesne wykrycie wielu chorób umożliwia ich całkowite wyleczenie lub zahamowanie ich postępu. Nie bójmy się kolonoskopii.
